Wrocław, dnia 24 września 2021 r.

wg rozdzielnika

STANOWISKO
DOLNOŚLĄSKIEJ SŁUŻBY DRÓG I KOLEI WE WROCŁAWIU

 Działając w imieniu Dolnośląskiej Służby Dróg i Kolei we Wrocławiu – dalej w treści pisma również jako: DSDiK – samorządowej jednostki organizacyjnej Województwa Dolnośląskiego, wykonującej w imieniu Zarządu Województwa Dolnośląskiego zadania w zakresie praw i obowiązków należących do zarządcy dróg, określonych w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych oraz zarządcy infrastruktury kolejowej, określonych w ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, niniejszym informuję, że Kierownictwo oraz pracownicy DSDiK w pełni realizują obowiązki statutowe i ustawowe w zakresie art. 20 ustawy o drogach publicznych (Dz. U. z 2021 poz. 1376 ze zm.) z wyłączeniem ust. 1, który realizuje Instytut Rozwoju Terytorialnego jak również działają w ramach pozostałych ustaw i przepisów prawa obowiązujących na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.
 Zarząd drogi nie jest podmiotem, do obowiązków którego należałaby całodobowa służba interwencyjna. Gdyby wolą ustawodawcy było, aby zarządy dróg pełniły taką funkcję, niewątpliwie znalazłoby to swoje odzwierciedlenie w regulacjach ustawowych. Wiązałoby się to z przejęciem kompetencji i obowiązków jakie w obecnym stanie prawnym zostały przypisane Państwowej Straży Pożarnej, powołaniem całodobowych grup interwencyjnych, zakupem odpowiednio sprzętu i przeszkolenia pracowników, czyli ze wszystkim tym czym obecnie dysponują jednostki Państwowej Straży Pożarnej. Zapewne dlatego ustawodawca nie przypisał zadań związanych z likwidacją miejscowych zagrożeń dwóm różnym podmiotom, wręcz przeciwnie – tylko i wyłącznie jednostkom ochrony przeciwpożarowej.
Uprzejmie informuję, że w zakresie likwidacji zagrożeń na drogach wojewódzkich, polegających na usuwaniu z jezdni oraz z pasa drogowego plam olejów czy filmów olejowych powstałych w wyniku kolizji lub wypadku drogowego polegających na neutralizacji rozlanych substancji ropo-pochodnych, płynów eksploatacyjnych z pojazdów silnikowych, Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu kieruje się obowiązującymi przepisami prawa powszechnie obowiązującego oraz wytycznymi, wydanymi przez centralne organy administracji rządowej.
 Wykładnia tych regulacji prowadzi do jednoznacznego stwierdzenia, że organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczej i likwidacja miejscowych zagrożeń należy do kompetencji Straży Pożarnej.
Na podstawie art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1123 ze zm.) jednym z podstawowych zadań Państwowej Straży Pożarnej jest organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń.
Definicja legalna terminu: inne miejscowe zagrożenie została przewidziana w art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 869), który stanowi, że przez inne miejscowe zagrożenie rozumie się zdarzenie wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody niebędące pożarem ani klęską żywiołową, stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, któremu zapobieżenie lub którego usunięcie skutków nie wymaga zastosowania nadzwyczajnych środków.
Ochrona przeciwpożarowa, co także należy traktować jako zadanie własne Straży Pożarnej, polega na realizacji przedsięwzięć, mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez m.in. zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia – tak tę kwestię traktuje art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. z 2021 r. poz. 869).
Należy przy tym zwrócić uwagę na art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1123 ze zm.) w brzmieniu:
„Art. 1. 1. Powołuje się Państwową Straż Pożarną jako zawodową, umundurowaną i wyposażoną w specjalistyczny sprzęt formację, przeznaczoną do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami.”
Powyższe jednoznacznie świadczy, że Straż Pożarna dysponuje zarówno zapleczem kadrowym, posiadającym odpowiednie przeszkolenie do usuwania tego typu odpadów jak również dysponuje odpowiednim sprzętem i środkami do tego potrzebnymi. Jedynie bowiem odpowiedni sprzęt i środki ochrony osobistej przy zastoso¬waniu odpowiednich technik ratowniczych pozwalają na usunięcie tego typu substancji w sposób bezpieczny i niestwarzający zagrożenia.
    W obecnej sytuacji, kiedy to jednostki Państwowej Straży Pożarnej zamiast stosować się do przepisów prawa działają na podstawie regulacji wewnętrznych – stojących w sprzeczności z powszechnie obowiązującymi aktami prawa – po przyjeździe na miejsce zdarzenia (wozem bojowym) nie podejmują żadnych czynności do których zostały powołane tylko odjeżdżają lub wzywają na miejsce jednostkę Policji przekazując jej teren, która przez takie działania często po kilkanaście godzin „pilnuje” rozlanej substancji ropopochodnej jest zupełnie bezzasadne. Takie działania noszą znamiona niegospodarności środkami publicznymi.
    Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że gdyby Policja egzekwowała wykonywanie obowiązków od wszystkich uczestników przybyłych na miejsce zdarzenia tj. od Straży Pożarnej neutralizacji substancji ropopochodnych, od firm które lawetami zabierają rozbite pojazdy uprzątnięcia elementów powypadkowych (plastiki, szkło etc.) nie byłoby sytuacji takich jak mają miejsce obecnie kiedy to Policja pilnuje miejsca zdarzenia do czasu przyjazdu zarządcy drogi.
Biorąc pod uwagę powyższe, zupełnie niezrozumiałe jest polecenie wewnętrzne Kierownictwa Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej zabraniające podległym jednostkom wykonywania czynności służbowych polegających na likwidowaniu miejscowego zagrożenia w postaci „plam oleju” na drogach wojewódzkich (załączony wzór notatki jako przykład), a tym samym stawiania wewnętrznych regulacji ponad aktami prawa powszechnie obowiązującymi. Zarząd drogi nie jest upoważniony do usuwania miejscowych zagrożeń z dróg wojewódzkich – zanieczyszczeń – takich jak substancje ropopochodne stanowiące odpady niebezpieczne w rozumieniu odrębnych przepisów, gdyż zadania te wykonują inne niż Zarząd drogi podmioty i służby.
Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w stanowisku Ministerstwa Infrastruktury – Departamentu Dróg Publicznych nr DDP-1.0212.63.2020 z dnia 21 sierpnia 2020 r., kierowanym do Marszałka Województwa Lubuskiego (stanowisko to stanowi załącznik do niniejszego pisma), z którego wynika wprost, że (…) w ocenie resortu należy przyjąć, iż Państwowa Straż Pożarna lub inne jednostki działające w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym w ramach działania ratowniczego w trakcie kolizji drogowej są zobowiązane do neutralizacji, a także usuwania substancji niebezpiecznych z drogi. Jedynie bowiem służby wyposażone w specjalistyczny sprzęt i środki ochrony osobistej oraz stosujące odpowiednie techniki ratownicze, a więc np. Straż Pożarna mogą te substancje usuwać. (…). Podobnie w tym przedmiocie wypowiedziało się również Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa pismem nr DDP.1.0212.121.2017.KJ.1 z dnia 11 sierpnia 2017 r. (stanowisko to także stanowi załącznik do niniejszego pisma).

Z poważaniem
Dyrektor Leszek Loch

Załączniki:
1.    Pismo nr DDP-1.0212.63.2020 z dnia 21 sierpnia 2020 r.;
2.    Pismo nr DDP.1.0212.121.2017.KJ.1 z dnia 11 sierpnia 2017 r.
3.    Notatka PSP

Stanowisko DSDiK z załącznikami

ROZDZIELNIK:
1.    Ministerstwo Infrastruktury;
2.    Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji;
3.    Posłowie i Senatorowie z województwa dolnośląskiego;
4.    Marszałek Województwa Dolnośląskiego;
5.    Wojewoda Dolnośląski;
6.    Komenda Główna Policji;
7.    Komenda Wojewódzka Policji we Wrocławiu;
8.    Komendy Powiatowe Policji;
9.    Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej;
10.    Komenda Województwa Państwowej Straży Pożarnej we Wrocławiu;
11.    Komendy Powiatowe Państwowej Straży Pożarnej;
12.    Konwent Dyrektorów Zarządów Dróg Wojewódzkich;
13.    Starostwa Powiatowe na terenie województwa dolnośląskiego;
14.    Gminy na terenie na terenie województwa dolnośląskiego;